De droom als toneel van het Zelf.
Er zijn van die dagen dat je jezelf een beetje kwijt bent. Alsof je in de spiegel kijkt en denkt: wie is dit eigenlijk allemaal, die mijn leven leidt? Je reageert op je collega zoals je vader zou doen. Je lacht sociaal mee, terwijl je diep vanbinnen iets heel anders voelt. En je weet: ergens ben ik onderweg stukjes van mezelf verloren.
Volgens de Jungiaanse psychologie is dat geen toeval, maar een bijna onvermijdelijke uitkomst van het volwassen worden. We leren ons aan te passen, sociaal wenselijk te zijn, rollen te spelen. Maar daarmee raken we ook vervreemd van bepaalde ‘delen’ van onszelf — spontane stukken, angstige stukken, woedende stukken, wijze stukken. Niet verdwenen, maar afgescheiden. En hoewel dat soms functioneel is, ontstaat er op de lange termijn een innerlijke verdeeldheid die schuurt.
Niet beter, maar vollediger worden.
In onze cultuur is ‘ontwikkeling’ vaak iets horizontaals: we willen slimmer worden, succesvoller, liefdevoller, beter in balans. Maar wat als de weg naar vervulling eigenlijk een verticale beweging is — een afdaling in onszelf, om vergeten delen weer op te halen?
Jung noemde dit het proces van zelfwording: niet jezelf verbeteren, maar jezelf vollediger maken. Niet door je ‘mindere kanten’ te overwinnen, maar door ze een plek te geven in het grotere geheel van wie je bent.
En weet je wat fascinerend is? Onze dromen doen dit werk elke nacht al voor ons.
REM-slaap als innerlijk theater.
Tijdens de REM-slaap ontvouwt zich een nachtelijk theater waarin al die afgescheiden delen het podium krijgen. Niet als toeschouwers, maar als actieve spelers. Soms botsen ze, soms werken ze samen, maar bijna altijd is er sprake van conflict — omdat integratie nu eenmaal geen glad proces is.
Je droomt dat je wordt achtervolgd. Dat je een kamer binnenloopt die je niet durft te betreden. Dat je faalt op het podium. Dat je iets kwijt bent. Dromen zijn zelden neutrale fantasieën; het zijn symbolische confrontaties met delen van jezelf die aandacht vragen. Niet om je te pesten, maar om je compleet te maken.
En dan is er lucide dromen.
Lucide dromen als innerlijke alchemie.
Wanneer je tijdens zo’n droom plotseling beseft: hé, ik droom! — dan verandert er iets fundamenteels. Je bent niet langer alleen speler, maar ook getuige, regisseur, en soms zelfs heler.
In lucide dromen hoef je niet meer weg te rennen voor de achtervolger. Je kunt je omdraaien en vragen: Wie ben jij in mij?Je kunt de kamer wel betreden, en voelen wat daar wacht. Niet als trucje om ‘controle’ te krijgen, maar als daad van innerlijke integratie.
Lucide dromen zijn een uitnodiging om het Jungiaanse werk van zelfwording actief te benaderen. Niet door het conflict te vermijden, maar door het te omarmen. En daarmee — paradoxaal genoeg — meer rust te brengen, juist ook in je wakkere leven.
Waarom dit ertoe doet (en hoe jij kunt beginnen).
Steeds meer mensen voelen het verlangen om dichter bij zichzelf te komen. Niet per se door méér te presteren of doelen te halen, maar juist door terug te keren naar wat echt is. Dromen kunnen daarbij een verrassend diepe bron van inzicht zijn — als je bereid bent ze serieus te nemen.
Lucide dromen bieden een unieke mogelijkheid om dit proces te verdiepen. Want waar gewone dromen je slechts onderdompelen in innerlijke beelden, kun je in een lucide droom bewust meebewegen met wat zich aandient. Je leert zien dat elke nachtmerrie, elke absurde situatie of elk verloren voorwerp in je droomlandschap een betekenisvolle afsplitsing van jezelf vertegenwoordigt. Iets dat gehoord wil worden. Iets dat weer thuis mag komen.
En het mooie is: je hoeft hier niet alleen in te staan. Maandelijks organiseer ik een gratis webinar waarin ik uitleg geef over wat lucide dromen zijn en hoe je ermee kunt beginnen. Voor wie dieper wil duiken, is er de driedaagse workshop aan de Universiteit Twente — een intensieve ervaring waarin we samen aan de slag gaan met droomtechnieken, zelfonderzoek en Jungiaanse integratie.
En voor wie behoefte heeft aan persoonlijke verdieping, is er de mogelijkheid tot 1-op-1 coaching. Daarin kijken we samen naar jouw dromen, jouw innerlijke delen, en hoe jij jouw pad van zelfwording bewust kunt vervolgen.
Of je nu net begint of al langer droomt: wat je nachten je willen vertellen, verdient aandacht. En als je die aandacht leert geven, verandert er vaak méér dan je dacht — niet alleen ’s nachts, maar ook in het volle daglicht van je dagelijks leven.
Tot slot.
Je bent geen project dat af moet. Je bent een verhaal dat geleefd wil worden — met al zijn tegenstrijdigheden, schaduwkanten, schoonheid en potentie. Dromen helpen je niet om beter te worden, maar om meer jezelf te worden. En in dat proces schuilt, als je het mij vraagt, de ware vervulling.